Ben je nieuwsgierig naar plantaardig eten, maar blijf je verwarrende of tegenstrijdige informatie tegenkomen? Maak je geen zorgen, je bent niet de enige! Er bestaan veel misvattingen over plantaardig voedsel. Maar de waarheid is dat plantaardig voedsel duurzaam, gezond en betaalbaar kan zijn. Laten we een paar van de meest voorkomende mythes uit de weg ruimen, zodat je zorgeloos kunt genieten van plantaardig eten.
Mythe 1: Je krijgt niet genoeg eiwitten binnen als je plantaardig eet
Niet waar: Je kunt absoluut aan je eiwitbehoefte voldoen als je plantaardig eet, maar het is belangrijk om te letten op de hoeveelheid en kwaliteit van de plantaardige bronnen die je eet (1,2). Een simpele salade is misschien niet genoeg, maar het eten van proteïnerijk plantaardig voedsel wel! Plantaardige maaltijden hebben ongeveer 30% meer eiwitten nodig dan dierlijke maaltijden (3). Dit heeft te maken met de kwaliteit van plantaardige eiwitten. Eiwitten zijn opgebouwd uit verschillende bouwstenen die aminozuren worden genoemd. Sommige van deze aminozuren kan je lichaam niet zelf aanmaken, daarom moet je ze consumeren – dit worden essentiële aminozuren genoemd. Over het algemeen bevat vlees meer van deze essentiële aminozuren dan plantaardig voedsel en deze zijn ook makkelijker te verteren. Dit is de reden waarom dierlijke eiwitten van hogere kwaliteit zijn. Maar maak je geen zorgen, een combinatie van plantaardige bronnen van hoge kwaliteit kan een gezonde maaltijd boordevol eiwitten vormen. Denk aan bijvoorbeeld aan peulvruchten, volle granen, noten, zaden en sojaproducten.
Mythe 2: Een plantaardig dieet is duur
Niet waar: Het tegenovergestelde is waar. Een plantaardig dieet kan juist goedkoper zijn dan een dierlijk dieet! Door seizoensproducten te kiezen, op zoek te gaan naar koopjes en je maaltijden zorgvuldig te plannen, kun je geld besparen en toch groen, gezond en lekker eten. Studies hebben aangetoond dat een veganistisch, vegetarisch of flexitarisch dieet je rekening met wel een derde kan verlagen (4). Dat is veel geld dat je kunt besteden aan leuke dingen, zoals jezelf trakteren op dat extra bolletje plantaardig ijs!
Mythe 3: Er is niet voldoende landbouwgrond als we allemaal plantaardig gaan eten
Niet waar: Voor een plantaardig dieet is minder landbouwgrond nodig dan voor een dierlijk dieet. Als de wereldbevolking een plantaardig dieet zou volgen, zouden we wereldwijd 75 % minder land gebruiken (5). De reden voor dit enorme landgebruik is dat je voor een stuk vlees niet alleen landbouwgrond gebruikt om te grazen, maar ook extra land nodig hebt om veevoer te produceren. Voor de productie van één hamburger wordt bijvoorbeeld 17 stoeptegels (30cm * 30 cm) landbouwgrond gebruikt (6). Voor een hamburger op plantaardige basis zijn slechts 2 tegels landbouwgrond nodig. Door voor een plantaardige hamburger te kiezen kun je dus kostbaar land besparen.
Mythe 4: Soja in plantaardige producten draagt bij aan ontbossing in het Amazonegebied
Niet waar: Hoewel het waar is dat grote delen van het Amazonegebied zijn vernietigd en vervangen door kilometerslange sojavelden (7), wordt dit land ingezet voor de groei van veevoer. De mythe is dat een plantaardig dieet deze massale vernietiging veroorzaakt. Het tegenovergestelde is waar, 90% van de soja wordt gebruikt als veevoer, voor koeien, varkens en kippen. We eten deze dieren als worst, kip nuggets of hamburgers. Soja direct eten is veel duurzamer dan vlees eten van dieren die met soja gevoerd zijn, omdat het veel efficiënter is. Door het dier over te slaan en in plaats daarvan voedingsmiddelen op basis van soja te eten (zoals tofu of sojamelk), gebruik je minder hulpbronnen zoals land en water en help je de ontbossing te verminderen, omdat er minder soja hoeft te worden verbouwd voor veevoer.
Mythe 5: Plantaardige maaltijden zijn alleen voor veganisten
Niet waar: Je hoeft geen veganist te zijn om van plantaardig voedsel te kunnen genieten. Een groot deel van ons dieet is al plantaardig, denk maar aan aardappelen, komkommer, paprika en broccoli. De keuze om vlees, vis of zuivel weg te laten kan flexibel zijn. Je dieet flexibeler benaderen, door voornamelijk vegetarisch te eten met af en toe vlees of vis, wordt een semi-vegetarisch dieet (SVD) of flexitarisch dieet (8) genoemd. Dit dieet is zowel gezond als duurzaam omdat het minder land en water nodig heeft en minder koolstofdioxide uitstoot dan een dieet met veel dierlijke producten. Het flexitarische dieet wordt steeds populairder, in 2022 40% van de mensen die een dieet met veel dierlijke producten volgen.
Mythe 6: Plantaardige diëten zijn ongezond
Niet waar: Plantaardige en flexitarische diëten kunnen ontzettend gezond zijn. Studies hebben vele gezondheidsvoordelen aangetoond, waaronder een lager lichaamsgewicht, een betere stofwisseling, een lager risico op hart- en vaatziekten en een lager risico op diabetes type 2 (8). Er zijn echter enkele voedingsstoffen die je wat extra aandacht moet geven als je volledig plantaardig eet, zoals vitamine B12, vitamine B1, omega 3, ijzer en proteïne (10). Maar er is niets om je zorgen over te maken als je gezond, gevarieerd en uitgebalanceerd eet. Als je grote veranderingen in je dieet overweegt, kun je voor advies altijd bij een diëtist of arts terecht.
Welke andere mythes heb jij gehoord over plantaardige eten?
Bronnen:
- Soh BXP, Smith NW, R. von Hurst P, McNabb WC. Evaluation of Protein Adequacy From Plant-Based Dietary Scenarios in Simulation Studies: A Narrative Review. The Journal of Nutrition. 2024 Feb 1;154(2):300-13.
- Plantaardig eiwit: alles wat je moet weten om er genoeg van binnen te krijgen. Beschikbaar via: https://www.eufic.org/en/whats-in-food/article/plant-based-protein-all-you-need-to-know-to-get-enough-of-it
- Hebben vegetariërs en veganisten meer eiwit nodig? Voedingscentrum. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/hebben-vegetariers-en-veganisten-meer-eiwit-nodig-.aspx
- Springmann M, Clark MA, Rayner M, Scarborough P, Webb P. The global and regional costs of healthy and sustainable dietary patterns: a modelling study. The Lancet Planetary Health. 2021 Nov 1;5(11):e797-807.
- Ritchie H, Roser M. If the world adopted a plant-based diet, we would reduce global agricultural land use from 4 to 1 billion hectares. Our World in Data. Beschikbaar via: https://ourworldindata.org/land-use-diets
- Klimaatimpact CO2 Varkensraadworst. Beschikbaar via: https://foodfootprint.nl/foodprintzoeker/varkensbraadworst/
- Greenpeace UK Soja en het milieu: wat u moet weten. Beschikbaar via: https://www.greenpeace.org.uk/challenges/soya/
- Derbyshire EJ. Flexitarische diëten en gezondheid: A Review of the Evidence-Based Literature. Front Nutr. 2017 Jan 6;3:55.
- Statista Nederland: vegetariërs en flexitariërs 2022. Beschikbaar via: https://www.statista.com/statistics/896275/share-of-vegetarians-and-flexitarians-in-the-netherlands/
- Hoe kan ik gezond veganistisch eten? | Voedingscentrum. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/hoe-kan-ik-gezond-veganistisch-eten-.aspx